Interview coördinator Home-Start Zwolle

“Je hoeft het niet alleen te doen” – Hoe Home-Start Zwolle ouders ondersteunt met een gezinsmaatje aan huis

Ouder zijn is mooi, maar soms ook gewoon hard werken. In Zwolle kunnen ouders die het even veel vinden, een beroep doen op Home-Start: een preventief programma waarbij getrainde vrijwilligers wekelijks bij gezinnen thuiskomen. Ze bieden een luisterend oor, denken mee in de chaos van alledag en geven ouders het gevoel: “Ik doe het eigenlijk best wel goed.” In dit interview vertelt Froukje, één van de coördinatoren van Home-Start Zwolle, over de kracht van een goede match, de rol van vrijwilligers en waarom juist vaders en ouders van pubers van harte welkom zijn.

“Kinderen hebben geen perfecte ouders nodig, maar betrokken ouders”

Als je Froukje hoort praten, voel je meteen hoeveel geloof ze heeft in Home-Start. De coördinator van Home-Start Zwolle werkte jarenlang als hulpverlener en startte daarna haar eigen coachpraktijk. Toch miste er iets.
“Ik miste de gezinnen, de ouders… Ik miste een stukje zingeving,” vertelt ze. Tot haar schoonzus een vacature doorstuurde: coördinator Home-Start. "Ik voelde gelijk dat dit mijn baan was. Alles klopte."

Veelzijdige baan
In haar werk als coördinator komt alles samen: haar ervaring als hulpverlener, coachvaardigheden, het plezier in netwerken en zichtbaar zijn op sociale media. Froukje doet intakes bij gezinnen, begeleidt vrijwilligers, geeft trainingen en intervisie, werkt samen met partners in Zwolle en is aangesloten bij regionale en landelijke overleggen.
“Dat vind ik er zo leuk aan,” zegt Froukje. “Je bent op alle niveaus bezig – bij gezinnen thuis, in de stad, in de regio én landelijk.”

Voor wie is Home-Start?
Home-Start Zwolle is er voor alle gezinnen in elke vorm of samenstelling.  Ondersteuning is mogelijk vanaf de zwangerschap tot het moment dat kinderen 18 jaar zijn. Voor ouders zijn er geen kosten aan verbonden; de gemeente financiert het programma.
Wat veel ouders gemeen hebben, is de behoefte aan iemand naast hen. Soms is dat een luisterend oor, soms speelt een gevoel van eenzaamheid, soms ontbreekt overzicht of structuur. Bij een scheiding kan het bijvoorbeeld helpen als er iemand meekijkt in het zoeken naar een nieuw evenwicht.
“Sommige ouders willen tips, andere juist helemaal niet,” legt ze uit. “Die willen alleen een luisterend oor – en dan is dat al genoeg. De ouder bepaalt wat nodig is.”
Een traject duurt gemiddeld zo’n negen maanden, met een maximum van anderhalf jaar. Ouders bepalen zelf wanneer zij willen stoppen.

Hoe werkt de aanmelding?
Ouders kunnen zichzelf eenvoudig aanmelden door te bellen of te mailen. Ze krijgen dan een huisbezoek waarin Froukje of haar collega Marieke uitlegt wat Home-Start is en vooral vraagt: wat heb jij nodig?
“Ik vraag altijd: wat is jouw behoefte, waar loop je tegenaan, wat gaat er wél goed, en wat voor type vrijwilliger past bij jou?”
Naast zelf aanmeldende ouders komen er ook aanmeldingen via verwijzers. In Zwolle is het sociaal wijkteam de grootste verwijzer, maar ook GGD en andere organisaties in de stad weten de weg naar Home-Start te vinden.

De kracht van een goede match
De vraag “wat voor type mens past bij jou?” is cruciaal. Vrijwilligers geven zelf aan waar zij goed in zijn en waar ze energie van krijgen. De één luistert vooral graag, de ander houdt ervan om samen dingen te doen en anderen willen graag een combinatie tussen luisteren en doen. De één is dol op baby’s, een ander voelt zich meer op zijn plek bij pubers. Ook hobby’s, interesses of praktische dingen – zoals wel of geen liefde voor honden – spelen mee in de afweging.
“Als ik bij een gezin binnenstap, neem ik alles mee; de sfeer, de gezinssamenstelling, de leeftijden van de kinderen… Zo probeer ik een match te maken die voor beiden goed voelt.”
Soms is er veel keuze, soms zijn er nog maar één of twee vrijwilligers beschikbaar. Dan is het, zoals ze zelf zegt, “fingers crossed” en uitproberen. Klikt het niet, dan is dat bespreekbaar voor zowel ouder als vrijwilliger.
“Ze weten van tevoren dat die klik belangrijk is, als het niet goed voelt, is dat oké. Dan kijken we gewoon verder.”

Hoe worden vrijwilligers begeleid?
“Voordat een vrijwilliger start, volgt hij of zij eerst een basistraining. Dat is fijn voor de vrijwilliger, maar ook voor mij: zo leer ik de vrijwilliger goed kennen en wordt het matchen makkelijker.”
Daarna kunnen vrijwilligers deelnemen aan verdiepende trainingen en intervisiebijeenkomsten met andere vrijwilligers. Dat geeft ruimte om ervaringen uit te wisselen, vragen te stellen en met elkaar mee te denken. De coördinator blijft betrokken en is telefonisch en per mail bereikbaar als er iets speelt.
In een traject is er na de koppeling eerst een kennismaking tussen gezin en vrijwilliger. Als beiden een goed gevoel hebben, starten de wekelijkse bezoeken. Na ongeveer zes weken belt de coördinator zowel de ouder als de vrijwilliger om te horen hoe het loopt. Rond de vijf à zes maanden volgt meestal een tussenevaluatie, al wordt er soms eerder geschakeld als er veel speelt in het gezin.

Wat verandert er voor ouders?
“De veranderingen zijn soms al snel zichtbaar, ik belde na zes weken een ouder,” vertelt Froukje, “en ze zei: ‘Ik ben zo opgelucht; ik voel me gewoon weer normaal. Ik doe het eigenlijk best wel goed.’”
Een vrijwilliger is vaak een rustpunt in een druk leven. Het leven zelf verandert niet: er kunnen nog steeds scheidingen, financiële zorgen of andere gebeurtenissen zijn. Maar de manier waarop ouders zichzelf als ouder ervaren, verschuift. Ze ervaren meer rust en meer vertrouwen.
“Gisteren had ik tussenevaluaties,” vertelt ze. “Dan zie je dat ouders er anders bij zitten, zelfs als het leven nog best chaotisch is. Ik vind het zelf het grootste verschil dat er meer zelfvertrouwen is.”
Een vader noemde zijn vrijwilliger “een rode draad door alle hectiek” aan wie hij zich kon vasthouden. Een moeder vertelde hoe prettig het was om met haar vrijwilliger te wandelen en álles te kunnen zeggen, juist omdat haar omgeving soms moe werd van het onderwerp.

Samenwerken in een drukke stad
Zwolle heeft een rijk aanbod aan vrijwilligersinitiatieven en organisaties.
Home-Start is in Zwolle betrokken bij Kansrijke Start, bij een ketensamenwerking over Jonge Moeders en schuift soms aan bij Samenspel in de Wijk. Ook neemt Home-Start deel aan een maatjesplatform waar coördinatoren van verschillende programma’s elkaar ontmoeten en uitwisselen hoe het gaat. Daar zitten bijvoorbeeld ook organisaties als Steunouder of initiatieven rond eenzame jongeren bij.
“De eerste keer dat ik bij het maatjesplatform kwam, dacht ik echt: is dit er allemaal?”, zegt ze. “Zóveel vrijwilligersorganisaties. Dan snap ik dat het voor verwijzers soms lastig is om alles te overzien.”
Zichtbaar blijven is daarom belangrijk: via netwerkbijeenkomsten, bijeenkomsten rond de eerste duizend dagen en via sociale media.

Beeldvorming over vrijwilligers
Froukje ziet dat sommige professionals nog wat huiverig zijn om vrijwilligers in te zetten.
“Soms leeft nog het beeld: is dit wel helpend? “Heeft een gezin niet meer nodig?" “Dat herken ik, want zo dacht ik vroeger zelf ook als hulpverlener.”
Haar ervaring is inmiddels anders. Verwijzers die eenmaal met Home-Start hebben gewerkt, zijn vaak heel enthousiast en blijven gezinnen aanmelden. “Ze zeggen dan: het is zo’n mooi programma, het is zó fijn,” vertelt ze. “Soms moet je als verwijzer gewoon die eerste stap durven nemen en ervaren wat het kan brengen.”

Vaders en pubers: blinde vlekken met kansen
Een duidelijke wens van Froukje is dat vaders zich vaker melden. In bijna elk gezin is de moeder degene die het eerste de hulpvraag uitspreekt, terwijl ze merkt dat vaders óók worstelen met opvoedvragen en zorgen.
Daarom probeert ze vaders actief te betrekken, bijvoorbeeld met mannelijke vrijwilligers of door vaders een eigen maatje te bieden, naast de ondersteuning voor een moeder. Dat kan binnen hetzelfde gezin, maar ook als ouders gescheiden zijn.
Daarnaast hoopt ze dat meer ouders met pubers de weg naar Home-Start vinden. Ouders met jonge kinderen lijken sneller hulp te vragen dan ouders met tieners, soms uit het misverstand dat Home-Start daar niet voor bedoeld is. “Maar ook ouders met pubers zijn bij ons welkom,” benadrukt ze.

Waar ze trots op is
Als je haar vraagt waar ze trots op is, hoeft ze niet lang na te denken. Ze is trots op de ouders die hulp durven vragen in een tijd waarin de lat hoog ligt en sociale media vooral succesverhalen laten zien.
“Iedereen moddert maar wat aan als ouder,” zegt ze glimlachend. “En dat is prima. Kinderen hebben geen perfecte ouders nodig, maar betrokken ouders.”
Froukje is ook onder de indruk van de vrijwilligers. “Ik vind het uniek dat ze met zo’n warm hart al die gezinnen binnenstappen, zonder precies te weten wat ze gaan aantreffen. En dat het hen zelf ook zingeving geeft – dat raakt me.”
Temidden van alle negativiteit die je soms online en in het nieuws ziet, geven de ontmoetingen binnen Home-Start haar hoop. “Soms zie ik op social media lelijke dingen langskomen,” vertelt ze. “Dan kijk ik naar mijn werk en denk ik: maar dít is er ook. Zoveel warmte voor elkaar. Daar word ik blij van.”

Vooruitblik: 10 jaar Home-Start Zwolle en Heel Home-Start Bakt
In 2026 bestaat Home-Start Zwolle tien jaar. Dat jubileum wil ze graag vieren, samen met vrijwilligers en gezinnen. Er komt een brainstormsessie? met vrijwilligers om ideeën te verzamelen.
Daarnaast doet Zwolle mee aan Heel Home-Start Bakt, een landelijke actie mede mogelijk gemaakt door de Kinderpostzegels. Doel is om kinderen uit groep 6, 7 en 8 te betrekken bij Home-Start. Hoe dat er precies uit gaat zien, wordt nog verder uitgewerkt, maar wie nieuwsgierig is kan de sociale media van Home-Start Zwolle volgen om op de hoogte te blijven.