Aanleiding: een antwoord vanuit het informele domein
Marianne zag in de aanmeldingen bij Home-Start dat er veel kwetsbaarheid zit bij ouders met een baby: eenzaamheid, onzekerheid en het gevoel dat je alles ‘goed’ moet doen. Tegelijk zag ze in Kansrijke Start-netwerken dat er professionele groepsaanpakken bestaan, maar dat die niet altijd passend of bereikbaar zijn. “Ik ben gaan broeden: wat is het informele antwoord? Kan het eenvoudiger, vanaf de keukentafel, gewoon met ouders onder elkaar?”
In Leusden vond dit idee een concrete voedingsbodem. De gemeente zocht een laagdrempelige oplossing voor jonge ouders in het babyjaar en maakte middelen vrij om een eerste pilot te draaien. Daarmee werd Leusden – zoals Marianne het zelf met een knipoog noemt – de “baarmoeder” van Ouder-Start.
Voor wie is Ouder-Start?
Ouder-Start is er niet voor één ‘type’ ouder, maar voor ouders die net een baby hebben en merken: dit is pittig. De behoefte is breed: ontmoeting met mensen in dezelfde fase, erkenning (“Heb jij dat ook?”), en normalisering. Zeker omdat vrienden of familie vaak nog geen kinderen hebben, zoeken ouders peers die begrijpen wat er speelt.
Zo werkt het in de praktijk: warm, licht en toch georganiseerd
Ouder-Start bestaat uit een reeks bijeenkomsten verspreid over het babyjaar. De kern is ontmoeting en uitwisseling; inhoud is ondersteunend, niet leidend. Marianne: “Ik heb een thema voorbereid en een korte inleiding, maar ik ga geen lezing houden. Met één vraag of werkvorm brengen we vooral het gesprek op gang.”
De rol van de vrijwilliger is essentieel: gastvrijheid, luisterend oor en veiligheid. Een gezellige tafel, iets lekkers, koffie – “even een ochtendje uit” – en ruimte om niet perfect te hoeven zijn. Er is ook flexibiliteit: niet strak op tijd beginnen, want er is altijd wel een baby die slaapt, spuugt of een luier nodig heeft. Baby’s zijn gewoon welkom; dat hoort bij deze levensfase.
“Roze wolk, grijze wolk”: normaliseren werkt
In de eerste pilot bleek één eenvoudige werkvorm meteen raak: het rondje “roze wolk en grijze wolk”. Ouders mochten delen wat goed ging én wat zwaar voelde, eventueel met een cijfer. Het leidde tot herkenning en opluchting. Een ouder zei later: “Ik vind het zo fijn om te horen dat het bij jou ook een 3,5 is.” Precies dat moment bevestigde voor Marianne waarom Ouder-Start nodig is: je hoeft het niet alleen te dragen, en je hoeft je niet te vergelijken met een perfecte buitenwereld.
Onderwerpen die terugkomen: ouderschap, ouderteam en steun om je heen
In de gesprekken komt van alles langs: herstel na de bevalling, onzekerheid, taakverdeling, verwachtingen, en de rol van partners en grootouders. Marianne benoemt het onderscheid dat ouders helpt: “Ouderschap is een identiteit, geen taak. Opvoeden is een taak – en die kun je wél delen.” Dat opent het gesprek over hulp vragen, grenzen, en samenwerking als ouderteam.
Waarom dit interessant is voor gemeenten en verwijzers
Ouder-Start sluit direct aan bij wat veel gemeenten in beleid verwoorden: opvoeden normaliseren, informele steun versterken, wijkgericht werken en vroeg preventief handelen. Het opbouwen van een steunnetwerk is een krachtige beschermende factor. Tegelijk biedt de groep extra ogen en oren: als iemand afhaakt of het thuis zwaar heeft, kan er laagdrempelig worden gevraagd hoe het gaat en waar nodig kan passende steun worden ingezet.
Meer weten of Ouder-Start organiseren?
Wil je als verwijzer ouders attenderen, of als gemeente/coördinator verkennen wat er lokaal mogelijk is? Neem contact op met Home-Start Nederland: https://www.home-start.nl/over-home-start
Aanleiding: een antwoord vanuit het informele domein
Marianne zag in de aanmeldingen bij Home-Start dat er veel kwetsbaarheid zit bij ouders met een baby: eenzaamheid, onzekerheid en het gevoel dat je alles ‘goed’ moet doen. Tegelijk zag ze in Kansrijke Start-netwerken dat er professionele groepsaanpakken bestaan, maar dat die niet altijd passend of bereikbaar zijn. “Ik ben gaan broeden: wat is het informele antwoord? Kan het eenvoudiger, vanaf de keukentafel, gewoon met ouders onder elkaar?”
In Leusden vond dit idee een concrete voedingsbodem. De gemeente zocht een laagdrempelige oplossing voor jonge ouders in het babyjaar en maakte middelen vrij om een eerste pilot te draaien. Daarmee werd Leusden – zoals Marianne het zelf met een knipoog noemt – de “baarmoeder” van Ouder-Start.
Voor wie is Ouder-Start?
Ouder-Start is er niet voor één ‘type’ ouder, maar voor ouders die net een baby hebben en merken: dit is pittig. De behoefte is breed: ontmoeting met mensen in dezelfde fase, erkenning (“Heb jij dat ook?”), en normalisering. Zeker omdat vrienden of familie vaak nog geen kinderen hebben, zoeken ouders peers die begrijpen wat er speelt.
Zo werkt het in de praktijk: warm, licht en toch georganiseerd
Ouder-Start bestaat uit een reeks bijeenkomsten verspreid over het babyjaar. De kern is ontmoeting en uitwisseling; inhoud is ondersteunend, niet leidend. Marianne: “Ik heb een thema voorbereid en een korte inleiding, maar ik ga geen lezing houden. Met één vraag of werkvorm brengen we vooral het gesprek op gang.”
De rol van de vrijwilliger is essentieel: gastvrijheid, luisterend oor en veiligheid. Een gezellige tafel, iets lekkers, koffie – “even een ochtendje uit” – en ruimte om niet perfect te hoeven zijn. Er is ook flexibiliteit: niet strak op tijd beginnen, want er is altijd wel een baby die slaapt, spuugt of een luier nodig heeft. Baby’s zijn gewoon welkom; dat hoort bij deze levensfase.
“Roze wolk, grijze wolk”: normaliseren werkt
In de eerste pilot bleek één eenvoudige werkvorm meteen raak: het rondje “roze wolk en grijze wolk”. Ouders mochten delen wat goed ging én wat zwaar voelde, eventueel met een cijfer. Het leidde tot herkenning en opluchting. Een ouder zei later: “Ik vind het zo fijn om te horen dat het bij jou ook een 3,5 is.” Precies dat moment bevestigde voor Marianne waarom Ouder-Start nodig is: je hoeft het niet alleen te dragen, en je hoeft je niet te vergelijken met een perfecte buitenwereld.
Onderwerpen die terugkomen: ouderschap, ouderteam en steun om je heen
In de gesprekken komt van alles langs: herstel na de bevalling, onzekerheid, taakverdeling, verwachtingen, en de rol van partners en grootouders. Marianne benoemt het onderscheid dat ouders helpt: “Ouderschap is een identiteit, geen taak. Opvoeden is een taak – en die kun je wél delen.” Dat opent het gesprek over hulp vragen, grenzen, en samenwerking als ouderteam.
Waarom dit interessant is voor gemeenten en verwijzers
Ouder-Start sluit direct aan bij wat veel gemeenten in beleid verwoorden: opvoeden normaliseren, informele steun versterken, wijkgericht werken en vroeg preventief handelen. Het opbouwen van een steunnetwerk is een krachtige beschermende factor. Tegelijk biedt de groep extra ogen en oren: als iemand afhaakt of het thuis zwaar heeft, kan er laagdrempelig worden gevraagd hoe het gaat en waar nodig kan passende steun worden ingezet.
Meer weten of Ouder-Start organiseren?
Wil je als verwijzer ouders attenderen, of als gemeente/coördinator verkennen wat er lokaal mogelijk is? Neem contact op met Home-Start Nederland: https://www.home-start.nl/over-home-start
Nieuws
Interview coördinator Home-Start Zwolle
Interview vrijwilliger Home-Start
Paper over Home-Start in de 1ste 1000 dagen gepubliceerd in Infant Mental Health Journal
''Ze was een engel op het juiste moment'' - Het verhaal van Afrah
Een Kansrijke Home-Start